Ehliyet Nasıl Alınır? Ehliyet Hakkında Bilinmesi Gereken Her Şey

Ehliyet ya da resmi adıyla Sürücü Belgesi, yetkili kurumlar tarafından karayolunda seyreden otomobil, otobüs, minübüs, traktör gibi motorlu veya motorsuz kara taşıtlarının bireyler tarafından kullanılabilmesine olanak tanıyan, yetkili trafik birimlerince verilen ve aynı zamanda kimlik işlevi de görebilen bir belgedir.

01 Ocak 2016 tarihinde yapılan düzenlemeyle birlikte, eski tip sürücü belgeleri yeni tip sürücü belgelerine çevrilmiştir.

Ayrıca; Eylül 2020 ayından itibaren Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nde düzenlenen Sürücü Belgesi bilgileri, Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Kartına da yüklenebilme imkanına kavuşturulmuştur.

Bunda amaç tek bir kartın hem sürücü belgesi (ehliyet) hem de kimlik kartı yerine geçmesidir. Bu durumda ekleme işlemini yaptıysanız ehliyetinizi yanınızda taşımanıza gerek yoktur.

Sürücü belgesinin kimlik kartına birleştirilebilmesi için öncelikle Nüfus Müdürlüğünden randevu alınması gerekiyor. Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü “ https://randevu.nvi.gov.tr/ ” web portalı üzerinden ya da Çağrı Merkezinden (Alo 199) randevu alınabilir.

Randevuyla yapılacak söz konusu bu kimlik birleşimi işlemleri için Nüfus Müdürlüğü’nden herhangi bir ücret alınmamaktadır.

1. Ehliyet Alma Şartları Nelerdir?

Karayolları Trafik Yönetmeliği’ndeki 76. maddesindeki tüm belirlenen şartları karşılayan sürücü adayları, sürücü belgesi (Ehliyet) almaya hak kazanmaktadırlar.

Ehliyet almak için belirlenmiş bu şartlar şunlardır;

• Yaş.
• Sınav.
• Eğitim durumu.
• Deneyim.
• Sağlık.
• Adli Sicil Kayıdı.

2. Ehliyet Alma Yaşı Kaçtır?

Sürücü Belgesi (Ehliyet) alma şartlarında ilk sırada yer alan yaş şartı, çeşitli ehliyet sınıfları için farklıdır. 2021 yılındaki yürürlükteki mevzuatlara göre ehliyet alma yaş sınırlamalarını incelersek;

• M, A1, B1 ehliyetlerinde en az 16 yaş,
• A2, B, BE, C1, C1E, F ve G ehliyetlerinde en az 18 yaş,
• A ehliyette 20 yaş ve 3 tekerli motosiklet kullanımı için 21 yaş,
• C, Ce, D1, D1E ehliyetlerinde 21 yaş,
• D, DE ehliyetlerinde 24 yaş şartı bulunuyor.

Ehliyet Alma Yaş Hesaplaması Nasıl Yapılır?

Sürücü Belgesi ehliyeti alma yaş hesaplaması için, içerisinde bulunduğunuz yılı doğum tarihinden çıkarmalısınız. Ortaya çıkan sonuç, tamamlanan yaşı ifade edecektir. Eğer 1997 doğumluysanız, 2021 – 1997 = 24 sonucu ortaya çıkacaktır.

Bunun anlamı, 23 yaşınızı doldurduğunuzu ve 24 yaşından gün aldığınızı gösterir. Tamamladığınız yaşı baz alarak, bu yaş şartını karşılayan ehliyet sınıflarına başvuru yapabilirsiniz.

3. Sürücü Ehliyet Sınavları.

Sürücü adaylarının sürücü ehliyet belgelerini alabilmeleri için, Teorik ve Direksiyon Sınavı olmak üzere katılacakları bu iki sınavdan da başarılı olmaları gerekmektedir.

Elektronik ehliyet sınavı, MEB tarafından 2018 yılı ağustos ayında yapılan duyuruda tüm illerde E-Sınav (Elektronik Ehliyet Sınavı) uygulamasına geçilmiştir.

Ehliyet E-Sınav uygulamasına başvuru yapan adaylar merkezi yazılı sınava geçiş yapamazlar. Tekrar yazılı sınava geçiş yapabilmeleri için E-Sınavdaki haklarını (4 hak) doldurmaları ya da kurstan kayıtlarını sildirmeleri gereklidir.

Elektronik ehliyet sınavında sürücü adaylarına soruları cevaplandırabilmeleri için 45 dakika, merkezi yazılı sınavlarda ise 60 dakika süre verilmekte olup, İlk Yardım 12 soru, Trafik ve Çevre 23 soru, Araç Tekniği 9 soru ve Trafik Adabı 6 soru olmak üzere toplam da 50 soru sorulmaktadır.

Teorik sınavda puanlama sistemine yer verilir. Teorik derslerin tamamı için bir sınav yapılarak tek notla 100 tam puan üzerinden değerlendirilir. Ehliyet sınavı soruları 4 şıktan oluşuyor ve yanlış cevaplar doğru cevabı götürmemektedir.

E-Sınavda her soru puan olarak eşit ağırlığa sahip olup, bu sınavda 70 ve üzeri puan alan sürücü adayları başarılı sayılmaktadır.

Direksiyon sınavında ise puanlama yapılmaz, yalnızca kullanılan aracın sevk ve idaresi ile buna yönelik kurallara uyulup uyulmadığı kontrol edilerek değerlendirme yapılmaktadır.

Elektronik ehliyet sınavına girecek olan adaylara 4 hak verilir. 4 hakkında da sınavı geçemeyen adaylar tekrar dosya açtırmak zorunda kalacaktır.

4. Ehliyet Almak İçin Eğitim Durumu Nedir?

Sürücü adaylarının ehliyet alma şartlarından biri olan eğitim durumu, Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 76. maddesine göre belirlenir. Söz konusu bu yönetmelikte sürücü adayının eğitim durumunun en az ilköğretim düzeyinde olması gerektiği belirtilmiştir.

Yani en az ilköğretim düzeyinde bir diplomaya sahipseniz, ehliyet almak için başvuruda bulunabilirsiniz. İlköğretim diplomasına henüz sahip değilseniz, eğitim gördüğünüze ilişkin bir öğrenci belgesiyle de başvurunuzu gerçekleştirebilirsiniz.

5. Ehliyet Almak İçin Deneyim Şartı Nasıldır?

Çeşitli ehliyet sınıflarına göre deneyim şartı farklılık göstermektedir. Bazı ehliyet gruplarında deneyim gerekliyken bazılarında gerekli görülmemiştir. Ehliyet sınıfına göre deneyim şartları şöyledir;

• A sınıfı ehliyet almak için deneyim şartı en az 2 sene olup, A2 ehliyetinizin de olması gerekir. Eğer  24 yaşınızı tamamladıysanız, deneyim şartı aranmaz.
• C, C1, D ve D1 ehliyeti almak için, en az 2 yıllık B sınıfı ehliyet sahibi olmanız gerekir.
• BE ehliyeti almak için, B sınıfı ehliyetiniz olmalıdır.
• CE ehliyeti almak için, C sınıfı ehliyetiniz olmalıdır.
• C1E ehliyeti almak için, C1 sınıfı ehliyetiniz olmalıdır.
• DE ehliyeti almak için, D sınıfı ehliyetiniz olmalıdır.
• D1E ehliyeti almak için, D1 sınıfı ehliyetiniz olmalıdır.

6. Ehliyet Almak İçin Sağlık Durumu Nasıl Olmalıdır?

Sürücü belgesi ehliyeti almak için araç kullanmasına engel teşkil edecek herhangi bir hastalığın olmaması gerekmektedir. Bunun için, sürücü adayları sağlık raporlarını hastanelerden alabilecekleri gibi aile hekimleri aracılığıyla da alabilirler.

Bu rapor, ehliyet başvurusu yapılırken gereklidir. Alınan bu sağlık raporu “Sürücü Olur” raporu adını alır ve sürücü olmanız konusunda herhangi bir engel bulunmadığını ifade eder. Diğer şartlar sağlandığı halde sağlık raporu olmayan sürücü adaylarına ehliyet verilmemektedir.

Bu raporu başvuru belgeleriniz arasına ekleyerek, sürücü kursu başvurunuzda teslim etmeniz zorunludur.

7. Ehliyet Almak İçin Sicil Durumu Şartı Nedir?

Sürücü adayları sürücü ehliyet belgelerini alabilmeleri için Karayolları Trafik Yönetmeliği’nde yer alan suçların hiçbirini işlememiş olmaları gerekmektedir.

Yönetmelikte bulunan ve adli sicil kayıtlarında olmaması gereken suçlar şunlardır;

• 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamındaki 4. madde 7. fıkra,
• Türk Ceza Kanunu kapsamındaki 188., 190. ve 191. maddeler,
• 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanunun kapsamındaki 12. maddedir.

8. Ehliyet Başvurusu İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

Ehliyet alabilmek için yapılması gereken öncelikli işlem, Milli Eğitim Bakanlığı Sertifikası bulunan bir sürücü kursuna müracaat etmek. Sürücü kursuna kayıt olmak isteyen adaylar aşağıdaki evrakları hazır etmeleri gerekmektedir.

• Kimlik Belgesi.
• 2 Adet Biyometrik Fotoğraf.
• Sürücü Sağlık Raporu.
• Diploma veya Diploma Yerine Geçecek Belgenin Aslı veya Onaylı Fotokopisi.
• Sürücü Belgesi Değerli Kağıt ve Harç Bedeli, Vakıf Payı.
• Adli Sicil Belgesi.
• Kan Grubunu Belirtir Belge veya Yazılı Beyan.
• Nüfus Müdürlüğünde Verilecek Parmak İzi.

9. 2025 Yılı Ehliyet Harç Ücretleri Ne Kadar?

1 Ocak 2025 tarihinden itibaren ilk defa ehliyet alacakların ve sınıf büyüteceklerin ödeyecekleri ehliyet harç ücretleri, vakıf bedelleri ile değerli kağıt bedeli olarak her şey dahil toplamda şu şekildedir;

• A – A1 – A2 Ehliyet sınıfı için; 3.643,10 TL
• B Ehliyet Sınıfı için; 7.438,60 TL
• F Ehliyet Sınıfı için; 3.643,10 TL
• B1, BE, C1, C1E, C, CE, D1, D1E, D, DE, G, M Ehliyet Sınıfı için; 11.235,60 TL

10. 2025 Yılı Ehliyet Sınav Tarihleri Ne Zaman?

Koronavirüs salgını nedeni ile ehliyet sınavları yönetmeliğinde de değişikliğe gidilmiş olup, ehliyet sınavları artık yazılı olarak değil, online ortamda gerçekleştirilmektedir.

2025 yılında ehliyet sınav tarihleri;

Her ayın 1’i ile 10’u arası sürücü adaylarından ehliyet başvuruları alınır. Sürücü adayı kursun yaptığı eğitim planlaması doğrultusunda eğitime katılır.

Eğitimlerini tamamlayan sürücü adaylarının girecekleri teorik sınav tarihleri belirlenirken e-sınav merkezlerindeki yoğunluk durumuna göre sürücü adaylarına en yakın tarihe randevu verilir.

Teorik sınavı geçemeyen aday direksiyon sınavına giremez.

Teorik sınavlarda başarılı olan sürücü adaylarının girecekleri direksiyon sınav tarihleri ise Milli Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenir.

Direksiyon sınavları sadece hafta sonları yapılmakta olup, teorik sınavlar ise hafta içi ve hafta sonu yapılabilmektedir.

11. Stajyer Ehliyet Aday Sürücülük Nedir?

Aday sürücü kavramı Karayolları Trafik Yönetmeliğinde yapılan değişiklikle ortaya çıkmış olup, ve halen bu değişiklikler uygulanmaya devam etmektedir.

Aday sürücülük ya da diğer adıyla stajyer ehliyet, ilk kez ehliyet belgesi alanlar ya da herhangi bir nedenden dolayı ehliyeti iptal edilen kişilerin yeniden ehliyet alması durumunda iki yıl boyunca aday sürücü olarak kabul edilmeleri durumudur.

Adaylık süresi belgenin alım tarihinden itibaren 2 yıldır. Örneğin bir aday 01.01.2021 tarihinde belgesini almış ise bu kişi 01.01.2023 tarihine kadar aday sürücü sayılmaktadır.

Stajyer ehliyet uygulamasında sürücü adayının 2 yıl boyunca 75 ceza puanına ulaşmaması gerekmektedir. Eğer sürücü bu ceza puanına ulaşırsa ehliyetine el konuluyor ve psikolojik durumunun tespiti için psikoteknik testine girmesi gerekmektedir.

Sürücülerin hem fiziksel hem de psikolojik durumlarının araç kullanmaya uygun olup olmadığını gösteren belgeye psikoteknik belgesi denmektedir. Bu belge psikolog ve simülatör eşliğinde, 1 saat süren bir testin sonunda verilmektedir.

Psikoteknik belgesini alan sürücü daha sonra sürücü kursuna başvurarak tekrar ehliyet alması gerekmektedir. Stajyer ehliyet sahipleri  yanında refakatçı bulundurmadan tek başına araç kullanabilmektedirler.

Stajyer Ehliyetin İptal Edilmesi.

Aday sürücülerin aşağıda belirtilen durumlarda bulunmaları halinde sürücü belgeleri iptal edilir.

• Aday olduğu 2 yıl boyunca trafik ışıklarını 3 kez ihlal edenin,
• Aday olduğu 2 yıl boyunca, sağ ve sola, dönel kavşaklarda yayalara, bisiklet kullanıcılarına geçiş hakkını üç kez ihlal edenin,
• Aday olduğu 2 yıl süre içinde emniyet kemerinin 3 defa takılmaması halinde,
• Aday olduğu 2 yıl yıl boyunca hız limitlerini 3 kez aşarak ihlal edenin,
• Aday olduğu 2 yıl süre boyunca okul geçitlerinde öğrencilerin geçişlerini 3 kez ihlal edenin,
• Aday olduğu 2 yıl içinde uyuşturucu ve uyarıcı maddeleri bir kez dahi olsa alanın,
• Aday olduğu 2 yıl içinde alkollü araç kullanarak 0.20 promilin üzerinde alkollü çıkanın,
• Aday olduğu 2 yıl içinde toplam 75 ceza puanına ulaşanın

Ve son olarak aday olduğu 1 yıl içinde,  ölümle neticelenen trafik kazasında asli olarak hatalı olanın ehliyetleri iptal edilmektedir.

12. Ehliyet ve Direksiyon Sınavına Kaç Defa Girilebilir?

Ehliyet almak için başvuruda bulunan sürücü adayları toplamda 4 defa teorik sınava, 4 defa da uygulamalı yani direksiyon sınavına girme hakları bulunmaktadır.

Eğer sürücü adayı sınav döneminde mazeretsiz bir şekilde sınava girmezse bir hakkını kullanmış sayılmaktadır. Sınava mazereti nedeniyle giremeyen adayların durumu yönetmelikte belirtilmiştir.

Sürücü adayı gireceği 4 teorik sınav sonucunda da başarısız olursa, kursu tekrar etmek zorunda kalır. Teorik sınavda başarılı olamayan sürücü adayı uygulamalı yani direksiyon sınavına girme hakkı yoktur.

Teorik sınavdan başarılı olunması halinde 4 defa direksiyon sınavına girme hakkı elde edilir.

Direksiyon sınavında 4 defa başarısız olunması halinde ise kursa direksiyon eğitim ücretini ödeyerek ve zorunlu direksiyon eğitim saatinin de doldurulması şartıyla 4 defa daha sınava girme hakkı bulunmaktadır. 

Sonuç olarak; Bir sürücü adayı 4 defa teorik sınava, teorik sınavdan başarılı olduktan sonra da 4+4  toplamda 8 defa direksiyon sınavına girebilmektedir.

13. Direksiyon Sınavında Dikkat Edilmesi Gereken Taktikler Nelerdir?

Direksiyon sınavı esnasında mutlaka yapmanız gereken davranışlar vardır. Bu davranışları yerine getirdiğiniz takdirde sınavda muhakkak bir başarı elde edersiniz.

Direksiyon sınavını başarılı bir şekilde geçmek için aşağıda belirtilen püf noktalar sayesinde bu aşamada dikkat etmeniz gerekenleri öğrenebilir ve başarı elde edebilirsiniz.

• Belgelerinizi yanınıza almayı unutmayın. Zamanında sınav alanında bulunun.
• Bineceğiniz aracın kapısını sol elle açın ve sağ ayakla araca binin. Bu sayede arkanızdan araç gelip gelmediğini daha rahat kontrol edebilirsiniz.

• Araca bindikten sonra ilk yapacağınız işlem koltuk ve ayna ayarları olmalı. Bunları kendinize göre ayarladıktan hemen sonra emniyet kemerinizi takın.
• Aracın vitesi takılı durumdaysa, debriyaja basarak boşa alınız. Debriyaja basılı konumdayken kontağı çevirip araç çalışmaya başladıktan sonra anahtarı basmayı bırakın.
• Debriyaj pedalına basıp vitesi 1’e alarak kalkışa hazırlanın.
• Aracın kalkış yönüne doğru sinyalini verin ve  el frenini indirin.
• Hareket edecek olan aracının debriyajını yavaş yavaş gevşeterek hafif gaz vererek kalkışı sağlayın.
• Gaz pedalına basın, araç devrini aldıktan sonra debriyaj pedalına basarak vites kolunu 2’ye alın.
• U dönüşü yapmak için gazı kes vites kolunu 1’e al dönüş yapacağın yöne doğru sinyalini ver, orta dikiz aynandan aracının arkasına bak yol müsait ise dönüşünü yapın.
• U dönüşü bitiminde direksiyon hakimiyetini bozmadan yolun sağ şeridini takip edin.

• Öndeki araçla takip mesafenizi muhakkak koruyun.
• Aracı sağa yanaştırırken sağ sinyalini verin.
• Duruş sonrası park için debriyaja bas geri görme aynasına bak müsaitse frene basın.
• Aracı terketmeden önce vites kolunu boşa al emniyet kemerini çıkar ve el frenini çekin.
• Aracı terk ederken vitesi 1’e alın.
• Araçtan inerken sol aynayla arkanı mutlaka kontrol ederek çıkın.

14. SRC Belgesi Nedir?

Karayolu taşımacılığında ticari olarak yük ve yolcu taşıyan araç sahiplerinin almakla yükümlü oldukları Mesleki Yeterlilik Belgesine SRC Belgesi denir.

4925 Sayılı Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin ilgili maddesine göre karayolu taşımacılığında kamyonet, kamyon, panelvan, minibüs, otobüs, tır ve çekici gibi ticari araçlarla yük ve yolcu taşımacılığı yapan tüm sürücülerin ehliyetlerinin yanısıra Mesleki Yeterlilik Belgesi (SRC Belgesi) alma zorunlulukları da vardır.

Bu belgelerden herhangi birinin eksik olması durumunda ise cezai işlem uygulanmaktadır.

• SRC belgesi nereden ve nasıl alınır?
• SRC belgesi çeşitleri nelerdir?
• SRC belgesi almak için gerekli olan evraklar nelerdir?
• Sınav ve eğitimlere katılmaksızın SRC belgesi nasıl alınır?
• SRC belgesi cezaları nasıldır?

v.b konularda aklınıza gelebilecek tüm sorularınıza cevap almak istemeniz halinde “SRC BELGESİ HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKEN HERŞEY” konulu yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.

15. Teorik Sınav Sonuçları Nasıl Öğrenilir?

Sürücü adayları girmiş oldukları teorik sınav sonuçlarını https://www.meb.gov.tr internet adresinden öğrenebilmektedirler.

Adaylar, bu adresten Motorlu Taşıt Sürücü Adayları Sınav Sonuçları linkinin üzerine tıklayarak açılacak sayfadan, T.C Kimlik Numaralarını girerek sınav sonuçlarını öğrenebilecektir.

16. Ehliyet Sınavı İtiraz İşlemleri Nasıl Yapılır?

Ehliyet sınavına giren sürücü adayları E-Sınav sonucuna itiraz hakkı bulunmaktadır. Sınav sorularına, cevap anahtarına ve sonuçlara yapılacak olan itirazlar, soru ve cevap anahtarının http://www.meb.gov.tr internet adresinden yayımlanmasından itibaren en geç 5 gün içinde itiraz  yapma hakkına sahiptirler.

Ehliyet sınavına yapılacak itirazın geçerli olabilmesi için sınava girilmiş olması gerekmektedir. Başvurusu/sınavı geçersiz sayılan, sınava girmeyen, sınava alınmayan ya da sınavdan çıkarılan sürücü adaylarının bu konuyla ilgili itiraz başvuruları dikkate alınmamaktadır.

Sürücü adayları ehliyet sınavı itiraz başvurularını https://eitiraz.meb.gov.tr adresinden yapabilirler.

17. Ehliyet Alma Süreci Ne Kadar Sürer?

Ehliyet alma süreci hesaplamasında sürücü kursu kaydı, eğitim süreleri, sınavlar, sürücü sertifikasının hazırlanması ve ehliyetin sürücüye teslim edilmesi gibi süreçleri kapsamaktadır.

Bu süreçlerin yaklaşık zamanları ise;

• Sürücü kursuna kayıt yaptırmak.
• 7 günlük teorik eğitimlere katılmak.
• Direksiyon eğitimi ve direksiyon sınavı (yaklaşık 1 ay).
• 1 ay süreyle elektronik sınav katılım sürecini ve 2 ay süreyle merkezi sınav katılım sürecini beklemek.
• 1 ay süreyle direksiyon sınavı katılım sürecini beklemek.
• 2 hafta süreyle sürücü sertifikasının hazırlanması.
• Sürücü belgesi için istenen evrakların hazırlanması, sürücü belgesi randevusunun alınması ve başvuru işlemleri (yaklaşık 15 gün).
• 2 hafta süreyle ehliyetin sürücüye teslim edilmesidir.

Tüm bu süreçler yaklaşık 5 ay sürmektedir. Teorik sınavı ve direksiyon sınavını tek seferde geçenler belgeleri hazırladıktan sonra 5 ay içinde sürücü belgelerini alabilirler.

Değerli okurlarımız yazılarımızda kullandığımız resimlerin birçoğu bize ait olsa da okuyucularımızdan gelen ve internet ortamından resimler de alınarak yazılarımıza eklenmiştir. Resimlerden dolayı herhangi bir telif durumunda bizlere direk İLETİŞİM‘e tıklayarak bize bildirirseniz size ait olan resimlerinizi kaldırabiliriz.